راکت بازرسی بدنی

---

راکت بازرسی بدنی ( راکت فلزیاب ) یکی از دستگاه‌های پرکاربردی است که علاوه بر سازمان‌ها در بسیاری از صنایع و حتی محیط‌های آموزشی از جمله مدارس هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در این مقاله قصد داریم به شکلی جامع به بررسی این دستگاه بپردازیم و به سوالاتی از از این دست پاسخ دهیم:

• راکت بازرسی چگونه کار می‌کند؟
• انواع راکت‌های فلزیاب کدام هستند؟
• آیا می‌توان آن‌ها را فریب داد؟
• دستگاه‌ از چه فاصله‌ای می تواند شی فلزی را شناسایی کند؟

برای پاسخ به این سوالات و آشنایی بیشتر با این ابزار پرکاربرد ابتدا بهتر است با تاریخچه پیدایش و سیر تکاملی این دستگاه آشنا شوید.

تاریخچه هر اختراعی از جهت فهمیدن چگونگی روند تکاملی، بسط و توسعه آن علاوه بر یافتن افرادی که زحمات فراوانی در آن حوزه متحمل شده ­اند حائز اهمیت است.

به همین دلیل عمومأ قبل از بیان  انواع و اقسام و کارایی هر محصول اصیلی، بهتر است به تاریخچه آن محصول مراجعه شود.

---

اختراع فلزیاب که مادر راکت­‌ بازرسی بدنی امروزی محسوب می‌­شود به قرن نوزده و بیستم میلادی بر می­‌گردد و تاریخچه‌ایی حدوداً 150 ساله دارد که در آن اتفاقات شگرفی رخ داده است.

از این رو برای آشنایی بیشتر مخاطبان عزیز در روند تکاملی راکت‌ بازرسی بدنی توضیحاتی در این باب عرض خواهیم نمود.

در اواخر قرن نوزدهم سودای آسان یافتن سنگ‌های معدنی دارای فلز و یافتن فلزات گران‌بها مانند طلا و نقره بسیاری از دانشمندان و حتی دانشگاه‌ها را برآن داشت که تحقیقات خود را در این حوزه توسعه دهند.

در این راستا تلاش‌های بسیاری صورت پذیرفت و بلاخره در سال 1874 میلادی شخصی به نام گوستاو تروو (Gustave­ Trouve) اقداماتی را در این راستا به انجام رساند.

دانشمند مشهور آقای گراهامبل که همگان به عنوان مخترع تلفن آن را می­‌شناسیم با برگرفتن از ایدۀ تروو اختراعی کرد که زمینه ساز ساخت راکت­‌های بازرسی امروزه می‌­باشد.

این اتفاق بزرگ نه به دنبال یافتن طلا بلکه بخاطر یافتن گلوله در بدن یک انسان رخ داد، در سال 1881 میلادی گراهامبل برای اولین بار دستگاه الکترومغناطیسی که آن را تعادل القایی نامیده بود برای یافتن گلوله در بدن جیمز گارفیلد (James Garfield) رئیس جمهور وقت ایالت متحده آمریکا که به دست شخصی ترور شده بود استفاده نمود.

گرچه تلاش گراهامبل برای نجات آقای گارفیلد موفقیت آمیز نبود اما شروع مناسبی برای ساخت فلزیاب­‌های جدیدتر و پرکاربردتری به حساب می آمد.

---

آقای دکتر گرهارد فیشر (Gerhard fischer) که در سال 1920 میلادی به عنوان مهندس تحقیق برای یافتن مسیر­های هوایی (توسط امواج رادیویی) به سفارش شرکت فدرال تلگراف و وستون ایر اکسپرس کار می­‌کرد، متوجۀ موضوعی گشت که تحول عظیمی را به دنبال داشت.

او متوجه شد امواج در کنار سنگ‌های معادن که در آن فلز وجود دارد دچار اختلالاتی می­‌شدند و این جرقۀ ذهنی باعث شد که فیشر به این نتیجه برسد که اگر فلزات در مسیر امواج قرار گیرند آن را دچار تغییر خواهند کرد.

دکتر فیشر پس از اینکه توانست حق ثبت مسیریاب هوایی را به اسم خود ثبت نماید به دنبال عملی کردن ایدۀ جدید خود یعنی ساخت فلزیاب با دانشمند مشهور آلبرت انیشتین (Albert Einstein) به مشورت پرداخت.

سرانجام در سال 1925 دستگاه قابل حملی که در اطرافش ایجاد یک میدان مغناطیسی می‌نمود، همراه با یک باطری بزرگ را به اسم خود ثبت کرد.

در سال 1924 شخصی به نام هِر (Shirl Herr) که یک تاجر اهل ایالت ایندیانای آمریکا بود حق ثبت اختراع فلزیاب را درخواست کرد که تا سال 1928 به طول انجامید.

---

از اشخاص مشهوری که از دستگاه‌های فلزیاب ابتدایی استفاده کردند، موسولینی (Mussolini) ایتالیایی را می‌توان نام برد.

موسیلینی در سال 1929 میلادی در یافتن اشیا منتسب به امپراطور کالیگولا که سومین امپراطوری رم باستان بود در دریای (Nemi) به کمک آقای هِر از فلزیاب استفاده نمود.

در سال 1933 میلادی دریاسالار ریچارد برد (Richard Evelyn Byrd) جهت یافتن اشیاء بجا مانده از امپراطور در کف دریا که توسط کاوشگران قبلی یافت نشده بود از دستگاه فلزیاب استفاده نمود.

درهمین سال یک افسر لهستانی به نام کوساکی (Kosacki) توانست این دستگاه را دچار پیشرفت های چشم‌گیری بکند که ابتدا در امور نظامی جهت یافتن مین در کشورآلمان به کار رفت.

مجموعه این تلاش‌ها و آنچه در ادامه خواهید خواند است که ساخت راکت بازرسی بدنی را امکان پذیر نمود.

---

به مرور زمان ایده استفاده از فلزیاب در مصارف غیر نظامی گسترش بیشتری پیدا کرد به نحوی که شرکتی به نام وایت الکترونیک که در سال 1950 میلادی شروع به فعالیت نموده بود از اولین تولید کنندگانی بود که فلزیاب را برای مصارف غیر نظامی تولید نمود.

بین سال­های 1950 تا 1960 میلادی با اختراع ترانزیستور (Transistor) که قطعه نیمه هادی با وزن و حجم کم  و دارای قدرت کنترل و تقویت امواج رادیویی می‌باشد تحول عظیمی در صنعت فلزیاب ایجاد گردید.

و نیز با ورود آی سی (IC) که مدار مجتمعی متشکل از تعدادی ترانزیستور به همراه خازن (Capacitor) و دیگر قطعات الکتونیکی است توانستند دستگاه فلزیاب را قابل کنترل کنند و از این رو تنوع  فلزیاب افزایش چشم گیری پیدا کرد که یکی از پرکاربردترین آن­ها همین راکت­ های بازرسی کنونی به حساب می‌آید.

سرانجام در سال  1960 میلادی مهندس چارز گَرِت (Charles Garrett) که یک مهندس برق حرفه‌ایی بود ابتدا از فلزیاب به عنوان سرگرمی استفاده می­‌نمود اما بعد از مدتی به این فکر افتاد که می‌توان آن را برای مصارف صنعتی و تجاری به کار گرفت.

امروزه کاربرد فلزیاب‌ها از جمله راکت‌ بازرسی بدنی پیشرفت کاملاً محسوس به چشم داشته تا جایی که استفاده از آن در بسیاری از مشاغل از اولویت‌ها محسوب می­‌شود.

---

یک فلزیاب دستی (Hand held metal detector) شامل این موارد می‌باشد:

• بدنه که شامل اجزایی است که از پلاستیک ساخته می‌شود.
• سیم پیچ که کلافی با تعداد دور مشخص از سیم مسی با یک مدار چاپی است.
• برد الکتریکی که وظیفه تشخیص فلز را دارد.
• منبع تغذیه که یک باتری معمولی با قابل شارژ است.

در ادامه به چگونگی کارکرد هر یک از این اجزا خواهیم پرداخت.

بدنه راکت بازرسی

---

بدنه یک راکت بازرسی بدنی از پلاستیک ساخته شده تا ضمن مستحکم بودن سبک هم باشد.

وزن کم به اپراتور این اجازه را می‌دهد تا برای مدت طولانی از دستگاه استفاده کند و حمل آن ساده باشد.

بدنه از چند قسمت تشگیل شده است یکی از آن‌ها صفحه تشخیص است که در قسمت فوقانی دستگاه است و سیم پیچ در آن تعبیه می‌شود.

قسمت دیگر هم دسته است که معمولا از پلاستیک نرم‌تری ساخته شده تا در دست نلغرد.

در راکت‌های بازرسی بدنی سری HPro در انتهای دسته دریچه‌ای برای تعویض باتری است که به شکل ریلی باز می‌شود.

سیم پیچ مسی

---

برای ایجاد میدان مغناطیسی در راکت بازرسی بدنی از یک القاگر (inductor) که سیم پیچی با تعداد دور و طول مشخص است، استفاده می‌شود.

این سیم پیچ از سیم نازک مسی که رسانایی بالایی نیز دارد ساخته شده که با اعمال ولتاژ به آن میدان مغناطیسی ایجاد می‌شود.

میدان مغناطیسی ایجاد شده با نزدیک شده به اشیای فلزی آن‌ها را نیز دارای میدان می‌کند.

این‌بار سیم پیچ مسی نقش گیرنده را ایفا می‌نماید و میدان اطراف فلز را تشخیص و داده‌ها را به برد دستگاه منتقل می‌نماید.

در بعضی از مدل‌ها به جای سیم پیچ مسی از برد الکتریکی چاپی برای ایجاد میدان مغناطیسی استفاده می‌شود.

که در مقاله ای دیگر به مقایسه این دو خواهیم پرداخت.

برد الکتریکی

---

هر راکت بازرسی بدنی دارای برد الکتریکی است که وظیفه اصلی آن پردازش داده‌های دریافتی از سیم پبچ است.

در حقیقت این برد الکتریکی است که شیء فلزی که در مجاورت صفحه تشخیص دستگاه است را شناسایی می‌کند.

بازر که آلارم صوتی و ویبراتور که آلارم لرزش را تولید می‌کند نیز در برد تعبیه شده تا پس از کشف اپراتور را از این طریق مطلع گردد.

سوکت برق ورودی آداپتور هم به این برد متصل شده تا منبع تغذیه (باتری قابل شارژ) را تغذیه کند، البته به این شرط که دستگاه از باتری‌های لیتیومی قابل شارژ پشتیباتی کند.

مدل HPro150 در سری راکت‌های حرفه‌ای AMAN SCAN تنها دستگاهی است که به برد ثانویه‌ای مجهز است که دارای نشانگر میزان شارژ باتری است.

---

برای تأمین نیروی لازم جهت ایجاد میدان مغناطیسی در سیم پیچ و عملکرد صحیح برد الکتریکی معمولا از یک باتری استفاده می‌شود.

این باتری معمولا از نوع باتری کتابی و در برخی از مدل‌های راکت بازرسی بدنی از نوع باتری قلمی است.

باتری هم عمدتا قابل شارژ هستند البته به این شرط که برد دستگاه از این نوع باتری پشتیبانی کند.

در برخی از مدل‌ها هم ممکن از به دلایلی از جمله پایین آوردن بهای تمام شده از باتری های یکبار مصرف استفاده کنند که مدل HPro80 از این دست می‌باشد.

البته این مدل از باتری قابل شارژ نیز پشتیبانی می‌کند و می‌توان برای این دستگاه از این دست منبع تغذیه هم استفاده کرد.

---

• راکت بازرسی بدنی چکونه کار می‌کند ؟
• استفاده راکت بازرسی در صنایع
• کشف سلاح سرد و گرم
• راکت موبایل یاب مدارس
• چگونگی استفاده از یک راکت فلزیاب دستی

همچنان با پایش همراه باشید …

---

پس از آن که جریان مورد نیاز توسط باتری ایجاد شد، نوبت به سیم پیچ ها می‌رسد.

سیم پیچ که در قسمت فوقانی دستگاه تعبیه شده، جریان ایجاد شده با عبور از سیم پیچ یک میدان مغناطیسی را ایجاد می­‌کند.

 

با نزدیک شدن دستگاه به فلز خارجی، تحت تأثیر میدان مغناطیسی فلز نیز دارای یک میدان مغناطیسی خواهد شد.

سیم پیچ در راکت بازرسی بدنی این‌بار نقش حسگر را ایفا می­‌کند و پس از انتقال داده به برد پردازنده آلارم­‌ دستگاه فعال می‌ شود.

آلارم دستگاه به شکل آلارم صوتی یا لرزش است قابل انتخاب است که برای استفاده در اماکن با آلودگی صوتی بالا آلارم لرزشی مناسب تر است.

---

با استفاده از این ابزار کاربردی می‌توان انواع فلزات (آهنی و غیرآهنی) و آلیاژهای آن‌ها، که در سطح پوشش افراد پنهان شده اند را تشخیص داد.

قطعات برنجی شیرآلات صنعتی، پیچ و مهره‌های فولادی و ابزارهایی که در محیط‌های کارگاهی یافت می‌شوند، با این دستگاه قابل تشخیص هستند.

بنابراین در محیط‌های صنعتی جهت پیش‌گیری از سرقت می‌توانید از یک راکت بازرسی بدنی حرفه‌ای کمک بگیرید.

قطعات و بردهای الکتریکی هم به علت وجود فلزاتی مانند قلع توسط یک راکت بازرسی بدنی خوب قابل شناسایی هستند.

در خطوط تولیدی قطعات الکترونیکی افراد در هنگام ترک سالن تولید یا انبار مورد بازرسی قرار می‌گیرند و پوشش آنها با این ابزار اسکن می‌شود.

---

سازمان‌ها و ادارات، کنسولگری‌ها و مراکز دیپلماتیک و مراکز نظامی هم می‌خواهند ضریب امنیت را بالاتر ببرند و افراد را در هنگام ورود مورد بازرسی بدنی قرار دهند.

آنها می‌خواهند اشیای مانند سلاح را شناسایی کنند و حتی ممکن است کشف گوشی‌همراه یا گجت‌های هوشمند هم برایشان اهمیت داشته باشد.

سالن‌های همایش، محل‌های برگزاری کنسرت، نمایشگاه‌ها و دیگر اماکن مشابه هم به بازرسی پوشش افراد نیاز دارند که یکی از ابزارهای کاربردی همین اسکنرهای قابل حمل هستند.

---

حتی محیط‌های آموزشی و مدارس هم برای پیش‌گیری از ورود تلفن همراه نیازمند استفاده از این راکت‌ها می‌باشند.

البته اسکنرهای ویژه‌ای برای آنها طراحی شده که آن‌ها را بیشتر با نام موبایل یاب می‌شناسند.

آن‌ها می‌خواهند از ورود فلزات نیز و برنده که ممکن است به داتش آموزان آسیب وارد کند ممانعت یه عمل آوردند.

استفاده در جلسات آزمون مخصوصا کنکور یکی از موارد پر کاربرد این ابزار است که مورد توجه برگزار کنندگان و مسئولین حوزه‌های امتحانی است.

یکی از بهترین اسکنرهای موجود در بازار مدل راکت موبایل یاب HPro80 است که با تمرکز بر روی کشف گوشی‌های هوشمند، برای مدارس طراحی شده است.

برای آشنایی بیشتر با موبایل یاب‌ها و چگونگی عملکرد آن‌ها شما را به مطالعه مقاله این با عنوان مویابل یاب دستی دعوت می‌نماییم.

---

ابتدا راکت بازرسی بدنی را با استفاده از کلیدی که در کنار دستگاه است روشن کنید.

با روشن شدن دستگاه آلارم کوتاهی به صدا در می‌آید و چراغ LED دستگاه نیز با رنگ سبز روشن می‌شود.

توجه داشته باشید باتری دستگاه به میزان کافی شارژ برای فعال کردن دستگاه داشته باشد.

تنها در مدل HPro150 است که برای نشان دادن میزان شارژ نشانگری طراحی شده است.

---

میزان حساسیت موردنیاز دستگاه خود را تنظیم کنید.

البته باید دستگاه شما این قابلیت را داشته باشد در برخی مدل‌ها پیچ کوچکی برای این کار تعبیه گشته است.

با چرخش پیچ به سمت عقربه ساعت (ساعتگرد) میزان حساسیت بالا و بالعکس این میزان پایین می‌‌آید.

حساسیت بالا همیشه خوب نیست چرا که با آلارم‌های کاذب برای هر فلزی سرعت اسکن پایین می‌آید.

---

آلارم دستگاه را روی حالت صوت یا لرزش تنظیم کنید.

برای این کار هم کلید قرمز رنگی در پهلوی دیگر دستگاه تعبیه شده که کافی است آن را بفشارید.

با هر بار تغییر وضعیت کلید حالت آلارم از صوت به لرزش و بالعکس تغییر خواهد کرد.

حالت لرزشی برای اماکن با آلودگی صوتی بالا مناسب است که ممکن است صدای دستگاه به گوش اپراتور نرسد.

---

راکت بازرسی بدنی را با سرعت مناسبی بر روی سطح پوشش فرد حرکت دهید تا فلزات پنهان شده شناسایی شوند.

اسکن کردن نباید خیلی سریع و نه خیلی کند صورت گیرد چرا که ممکن است دستگاه را به اشتباه بیندازد.

بهتر است بازرسی را با الگویی از پیش تعریف شده و به ترتیب انجام دهید تا ناحیه ای از بدن را از قلم نیندازد.

---

پس از اتمام بازرسی و خاموش کردن دستگاه آن را در محافظ مخصوص قرار دهید.

ما به همراه راکت‌های AMAN SCAN یک محافظ برزنتی برای نگهداری بهتر به مشتریانمان هدیه می‌دهیم.

بهتر است اگر برای مدت طولانی از دستگاه استفاده نمی‌کنید جهت پیش گیری از آسیب به دستگاه، باتری را از دستگاه خارج کنید.

برای قرار دادن مجدد باتری داخل دستگاه حتما به الگوی نحوه قرار گیری که روی درب طراحی شده دقت نمایید.