با وجود پیشرفتهای چشمگیر در فناوری دستگاههای ایکس ری، این دستگاهها همچنان با برخی محدودیتها و چالشها روبرو هستند.
در زیر به برخی از مهمترین این محدودیتها اشاره میشود:
1_تشخیص مواد
تشخیص مواد مشابه:
- مواد با چگالی مشابه: دستگاههای ایکسری در تشخیص مواد با چگالی بسیار مشابه مانند مواد منفجره خمیری یا برخی مواد مخدر و برخی مواد غذایی ممکن است یا مشکل مواجه شود.
- تفکیک مواد با اعداد اتمی مشابه: گاهی ممکن است تفکیک مواد با چگالی و عدد اتمی نزدیک به هم برای اپراتور سخت باشد چرا که در صورت هم گروه بودن اعداد اتمی این موارد به صورت هم رنگ نشان داده میشود.
البته این موارد با استفاده از تشخیص خودکار مواد مخدر و مواد منفجره که در برخی ایکس ری ها وجود دارد تا اندازه زیادی قابل مدیریت هستاند.
تشخیص مواد ارگانیک:
- مواد طبیعی: تشخیص مواد ارگانیک مانند مواد غذایی، میوهها و سبزیجات در تصاویر ایکسری دشوار است، زیرا این مواد چگالی بسیار کمی دارند و تفاوت آنها با مواد اطراف بسیار کم است.
تشخیص مواد منفجره مایع:
- مواد با چگالی کم: مواد منفجره مایع به دلیل چگالی کم و عدم وجود شکل مشخص، تشخیص آنها در تصاویر ایکسری بسیار دشوار است.
2_تفسیر تصاویر:
نیاز به تخصص: تفسیر دقیق تصاویر ایکس ری نیازمند اپراتورهای آموزش دیده و با تجربه است.
خطای انسانی: حتی اپراتورهای با تجربه نیز ممکن است در تشخیص برخی از تهدیدات دچار خطا شوند.
3_محدودیتهای فیزیکی:
اندازه و شکل اشیاء: دستگاههای ایکس ری برای بازرسی اشیاء با اندازه و شکل خاص طراحی شدهاند و ممکن است برای بازرسی اشیاء بزرگ یا با شکل نامنظم مناسب نباشند.
از این رو دستگاههای ایکس ری با دهانههای تونل مختلف به بازار عرضه می شوند و برای مشاهده محتویات مرسولات حجیم میتوان دستگاههایی مانند XPro100100 یا XDual180180 استفاده نمود.
مواد جاذب اشعه: برخی مواد مانند سرب، اشعه ایکس را جذب میکنند و باعث ایجاد سایه در تصاویر میشوند که تشخیص اشیاء را دشوار میسازد.
بهتر آن است در صورت مشاهده مواد جاذب پرتوهای ایکس، درب کیف یا بسته مشکوک به صورت مسقیم بررسی شود.
4_هزینه بالا:
تجهیزات : دستگاههای ایکس ری و سیستمهای مرتبط با آنها هزینه بالایی دارند و نیاز به نگهداری مداوم دارند.
این نکته نیز نباید فراموش شود که عدم وجود یک ایکس ری قابل اطمینان ممکن ااست مجوعه را با مشکلات فراوان موجه کرده و در بلند مدت هزینه زیادی نیز تحمیل گردد.
نگهداری : بهتر آن است که تجهیزات بازرسی پرتو زا به طور مستمر مورد بررسی و تعمیر قرار گیرد ، بهروزرسانی نرمافزار و سختافزار این دستگاهها هزینههای اضافی را به دنبال دارد.
5_تأثیر بر سلامت افراد:
تشعشعات: اگرچه معمولا میزان تشعشعات تولید شده توسط دستگاههای ایکس ری کنترل شده و نشتی ااشعه بسیار کم است، اما این تشعشعات میتوانند بر محیط زیست و نیز سلامت افراد تأثیر منفی بگذارند.
از این رو اصولی تحت عنوان بهداشت پرتو به وجود آمده که رعایت آن در تمام مراحل طراحی، تولید، نصب و بهره برداری الزامی است.
6_ عدم امکان جابهجایی: امکان جابهجایی این تجهیزات به علت وزن بالا به سادگی میسر نیست و ممکن است در هنگام حمل و نصب مجدد به تجهیزات آسیب جدید وارد شود.
البته به تازگی برخی برندها اقدام به طراحی دستگاه های قابل جابهجایی کرده اند که XVan7575 است.